PRAWO
NIERUCHOMOŚCi
blog prawników kancelarii KZZiP

Legitymacja do udziału w postępowaniu o wydanie pozwolenia na budowę

W najnowszym numerze Palestry (nr 11-12/2011) ukazał się artykuł „Legitymacja do udziału w postępowaniu o wydanie pozwolenia na budowę, pozwolenia na prowadzenie robót budowlanych i rozbiórkę obiektu budowlanego”, którego jestem współautorem. Przedstawiona została w nim tematyka możliwości uczestniczenia w postępowaniu administracyjnym zmierzającym do wydania pozwolenia na budowę przez podmioty inne niż inwestor na gruncie dotychczasowego orzecznictwa sądów administracyjnych jak i poglądów przedstawicieli doktryny prawa.

Z kwestii rzadko poruszanych w piśmiennictwie prawniczym została przedstawiona kwestia możliwości w uczestniczenia w postępowaniach w sprawie pozwolenia na rozbiórkę obiektów budowlanych.

Zachęcam do zapoznania się z najnowszym numerem Palestry.

Niedopuszczalność zwrotu nieruchomości wywłaszczonej, stanowiącej drogę publiczną

- komentarz do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 marca 2011 roku, sygn. I OSK 640/10

„…niedopuszczalne jest orzeczenie o zwrocie nieruchomości wywłaszczonej, która w czasie orzekania o zwrocie jest częścią drogi publicznej w rozumieniu ustawy o drogach publicznych.”

W wyroku z dnia 3 marca 2011 roku NSA zajął się po raz kolejny problematyką możliwości zwrotu uprzednio wywłaszczonych nieruchomości ,obecnie wykorzystywanych w charakterze dróg publicznych, Orzeczenie zapadło na tle stanu faktycznego, w którym nieruchomość została nabyta przez Skarb Państwa  poprzez umowę sprzedaży z lat 60tych XX wieku, na podstawie ustawy wywłaszczeniowej. Na przedmiotowej nieruchomości jednak nie został nigdy zrealizowany cel publiczny, z uwagi na który dokonano wywłaszczenia.

NSA w uzasadnieniu wyroku stanął na stanowisku, powołując się także na wcześniejsze orzecznictwo, iż art. 2a u.d.p. wprowadza zasadę, że właścicielem nieruchomości stanowiących drogi publiczne może być jedynie Skarb Państwa lub odpowiednie jednostki samorządu terytorialnego. Podkreślono, iż w obecnie przyjętym modelu regulacji nieruchomości stanowiące drogi publiczne zaliczają się do kategorii rzeczy ograniczonych w obrocie. Wobec powyższego wyłączona została możliwość przenoszenia własności takich nieruchomości na rzecz innych podmiotów, aniżeli osoby wymienione w art. 2a u.d.p. Tym samym uwzględnienie wniosku o zwrot wywłaszczonej nieruchomości stanowiącej drogę publiczną na gruncie przepisów u.g.n., prowadziłoby do sprzeczności takiej decyzji z regulacjami u.d.p.

Powyższe orzeczenie zasługuje, moim zdaniem, na pełną aprobatę. Argumenty przyjęte w uzasadnieniu zmierzają do pełnej realizacji zamiaru ustawodawcy, wrażonego w art. 2a u.d.p., w myśl którego nieruchomości będące drogami publicznymi stanowić mogą jedynie własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Przyjęcie odrębnej wykładni prowadziłoby natomiast do sytuacji , w której nowy właściciel nieruchomości stanowiącej drogę publiczną pozbawiony byłby możliwości jej faktycznego władania, które pozostawałoby w gestii zarządcy drogi.

Wskazać także należy na wartość powyższego orzeczenia, jako części składowej jednolitej linii orzeczniczej, tworzonej przez wcześniejsze wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 lutego 2009 roku (I OSK 361/08, opubl. http://orzeczenia.nsa.gov.pl) oraz z dnia 2 września 2010 roku (I OSK 1438/09, opubl. LEX nr 745018).

Link do orzeczenia:

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/5AE3D817A6

Por. przepisy:

Ustawa o gospodarce nieruchomościami:

art. 2. Ustawa nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, a w szczególności: (…)

art. 136.

ust. 3. Poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140.

ust. 4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do części nieruchomości nabytej w drodze umowy zgodnie z art. 113 ust. 3.

art. 137. ust. 1. Nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli:

1)         pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, nie rozpoczęto prac związanych z realizacją tego celu albo

2)         pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, cel ten nie został zrealizowany.

ust. 2. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, cel wywłaszczenia został zrealizowany tylko na części wywłaszczonej nieruchomości, zwrotowi podlega pozostała część.

Ustawa o drogach publicznych:

art. 2a.

ust. 1. Drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa.

ust. 2.Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy.

Lipiec7

Klasyfikacja wolnostojących nośników reklamowych

Opublikowane przez mariusz_zajac w Prawo budowlane | Komentowanie nie jest możliwe

Klasyfikacja wolnostojących nośników reklamowych
- komentarz do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 maja 2011 roku, sygn. II OSK 883/10


… o tym czy urządzenie reklamowe jest trwale związane z gruntem czy też nie, nie decyduje sposób i metoda związania z gruntem, nie decyduje również technologia wykonania fundamentu i możliwości techniczne przeniesienia nośnika reklamowego w inne miejsce, ale to czy wielkość tego urządzenia, jego konstrukcja, przeznaczenie i względy bezpieczeństwa wymagają takiego trwałego związania”

W omawianym wyroku NSA zajął się problematyką klasyfikacji wolnostojących urządzeń reklamowych na gruncie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane, a szczególności określeniem, czy wolnostojący nośnik reklamowy stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 ust. 3 Prawa budowlanego.

Orzeczenie zapadło w sprawie zainicjowanej zgłoszeniem zamiaru wykonania robót budowlanych polegających na zainstalowaniu na działce gruntu wolnostojącego nośnika reklamowego. W odpowiedzi na powyższe zgłoszenie organ administracji architektoniczno-budowlanej wniósł sprzeciw wskazując, iż zamiar inwestora nie mieści się w dyspozycji art. 30 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 29 ust. 2 pkt 6 Prawa budowlanego, a w konsekwencji usytuowanie nośnika reklamowego będzie wymagało uzyskania pozwolenia na budowę.

NSA rozpoznając wniesioną skargę kasacyjną wskazał, iż zagadnieniem spornym w tej sprawie jest klasyfikacja urządzenia reklamowego objętego zgłoszeniem inwestora, składającego się z wolno stojącej tablicy reklamowej zamocowanej na słupie o wysokości 5 m., utwierdzonym w prefabrykowanym żelbetonowym fundamencie, posadowionym na ziemi. Sąd dokonując się oceny okoliczności tej sprawy, wskazał, iż ze względu na rozmiary urządzenia reklamowego, jak i obciążeniowe działanie stopy fundamentowej słupa reklamowego powoduje, iż takie urządzenie stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt. 3 Prawa budowlanego. W ocenie NSA możliwość ewentualnego przestawiania takiego urządzenia reklamowego i wykonanie go z elementów prefabrykowanych, nie stanowi przeszkody do uznania powyższego urządzenia za obiekt trwale związany z gruntem. Należy natomiast zwrócić uwagę, iż przedmiotowe urządzenie, w skutek przenoszenia przez płytę fundamentową na podłożę całość obciążeń, nie może zostać przesunięte lub zniszczone przez działanie sił przyrody.

Dlatego też, zdaniem NSA, o uznaniu czy dany obiekt jest w sposób trwały związany z gruntem, powinno każdorazowo rozstrzygać czy cechy takiego obiektu, takie jak jego wielkość, przeznaczenie, oraz związane z jego użytkowaniem względy bezpieczeństwa wymagają trwałego związania takiego obiektu z podłożem.

Należy wskazać, iż powyższy wyrok NSA wpisuje się w dominujący nurt orzecznictwa sądów administracyjnych, w myśl którego wolnostojące urządzenia reklamowe stanowią budowlę i ich posadowienie wymaga uzyskania przez inwestora decyzji o pozwoleniu na budowę. Warto w tym miejscu wskazać, na niektóre uprzednie wyroku NSA, w tym wyrok NSA z dnia15 maja 2009 roku (sygn. akt 811/08, opubl. Lex nr 574315), oraz wyrok z 23 czerwca 2006 roku (sygn. akt II OSK 923/05, opubl. http://orzeczenia.nsa.gov.pl), w uzasadnieniu których podnoszone było znaczenie starannej oceny parametrów i cech urządzeń reklamowych, właśnie w celu ustalenia, czy taki obiekt powinien zostać trwale połączony z gruntem.

Warto także wskazać na inny wyrok NSA z dnia 20 maja 2011 roku (sygn. akt II OSK 882/10, http://orzeczenia.nsa.gov.pl), w którym dokonana została wykładnia pojęcia „instalowania tablic i urządzeń reklamowych”, użytego w art. 29 ust. 2 pkt. 6 Prawa budowlanego. W przedmiotowym wyroku NSA uznał, iż przepis ten ma zastosowanie wyłącznie do montowania urządzeń reklamowych na istniejących już obiektach budowlanych.

Podsumowując, należy wskazać, iż w świetle obecnej linii orzeczniczej sądów administracyjnych montaż wolnostojących obiektów reklamowych o znacznych rozmiarach, będzie wymagał uzyskania pozwolenia na budowę przez inwestora.

Link do orzeczenia:

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/FF92B38B26

por. przepisy Prawa Budowlanego

art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

3)                 budowli – należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;

art. 29 ust. 2 Pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na:

6)         instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym;

30 ust. 1 pkt 2 Zgłoszenia właściwemu organowi wymaga, z zastrzeżeniem art. 29 ust. 3:

2)         wykonywanie robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 2 pkt 1, 4-6 oraz 9-13;